Aşağıdaki yazı Murat BOZKURT'a aittir. Kendi isteği üzerine yayınlanmıştır.

Günümüzde web siteleri; tanıtımın, ticaret ve bilgi başta olmak üzere bir çok alanda vazgeçilmez bir unsur oldu. Nerdeyse herkesin sitenin olması, web siteleri arasında da son derece ağır bir rakabete sebebez olmakta. Bu durumda sivrilip çıkmak için, yüksek açılış hızına,   farklılığa, zarifliğe ve zengin içeriğe sahip olmak çok önemli, hele hele de farklılık. Bu önemli değerleri özümsiyen bir çok programcı ve tasarımcı son derce yoğun çalışmakta. Farklılık yaratmak düşüncesiyle, sitelerde kullanılmayan modül kalmadı neredeyse. Tabi bu kadar çok eklenti ve farklılaşma çabası sitelerdeki Zariflik ve   yüksek hızda yüklenebilirlik konusunda çok büyük zaaflar oluşturdu son zamanlarda...

Tasarımcılığa ve programcılığa söyle bir "Guest" edasıyla bakıyorum son zamanlarda. Gördüm ki, zariflik ve sayfanın hızlı yüklenmesi konusu farklılaşma olgusundan   çok çok daha yavaş ilerliyor. Aslında ilermiyor demek yerinde olur, hızlı sayfaların oluşması programlama ve tasarımdan ziyade teknolojinin ister istemez getirdiklerinden ibaret... Teknoloji de olmasa, sanki sitelerin yavaşlatılması için yoğun bir çaba var gibi geliyor bana, bu nedenle yazının başlığı "neden siteniz yavaşlıyor veya sitenizi hızlandırmanın yöntemleri" diye koymak istemedim.

Gelelim Yöntemlere.

Tasarımda;

1- Mümkün olduğu kadar, tasarımınızda; büyük boyutlu ve özellikle de gif ve jpg uzantısı dışındaki çok sayıda resimlere yer veriniz.
   * Bir cizgiyle halldeceğiniz ayrımları resimlerle yapınız.
   * Linklerinize resim ekleyiniz.
   * Küçük resim kullanıyorsanızda çok çok sayıda kullanınız.
   * Site şablonun özellikle ana sayfasını bol resimli tutunuz..
   * Haberler gibi bölümlerdeki resimleri mutlaka dış link ile gösteriniz. Resmi sakın kendi dizinizde tutmayın.

Aşağıdaki yazı Murat BOZKURT'a aittir. Kendi isteği üzerine yayınlanmıştır.

Günümüzde web siteleri; tanıtımın, ticaret ve bilgi başta olmak üzere bir çok alanda vazgeçilmez bir unsur oldu. Nerdeyse herkesin sitenin olması, web siteleri arasında da son derece ağır bir rakabete sebebez olmakta. Bu durumda sivrilip çıkmak için, yüksek açılış hızına,   farklılığa, zarifliğe ve zengin içeriğe sahip olmak çok önemli, hele hele de farklılık. Bu önemli değerleri özümsiyen bir çok programcı ve tasarımcı son derce yoğun çalışmakta. Farklılık yaratmak düşüncesiyle, sitelerde kullanılmayan modül kalmadı neredeyse. Tabi bu kadar çok eklenti ve farklılaşma çabası sitelerdeki Zariflik ve   yüksek hızda yüklenebilirlik konusunda çok büyük zaaflar oluşturdu son zamanlarda...

Tasarımcılığa ve programcılığa söyle bir "Guest" edasıyla bakıyorum son zamanlarda. Gördüm ki, zariflik ve sayfanın hızlı yüklenmesi konusu farklılaşma olgusundan   çok çok daha yavaş ilerliyor. Aslında ilermiyor demek yerinde olur, hızlı sayfaların oluşması programlama ve tasarımdan ziyade teknolojinin ister istemez getirdiklerinden ibaret... Teknoloji de olmasa, sanki sitelerin yavaşlatılması için yoğun bir çaba var gibi geliyor bana, bu nedenle yazının başlığı "neden siteniz yavaşlıyor veya sitenizi hızlandırmanın yöntemleri" diye koymak istemedim.

Gelelim Yöntemlere.

Tasarımda;

1- Mümkün olduğu kadar, tasarımınızda; büyük boyutlu ve özellikle de gif ve jpg uzantısı dışındaki çok sayıda resimlere yer veriniz.
   * Bir cizgiyle halldeceğiniz ayrımları resimlerle yapınız.
   * Linklerinize resim ekleyiniz.
   * Küçük resim kullanıyorsanızda çok çok sayıda kullanınız.
   * Site şablonun özellikle ana sayfasını bol resimli tutunuz..
   * Haberler gibi bölümlerdeki resimleri mutlaka dış link ile gösteriniz. Resmi sakın kendi dizinizde tutmayın.

2- Tablolardan oldukça fazla yararlanın, her yazıyı tabloyla çeçeveleyin ve cerçeveleride css ile süsleyiniz.
   * Çerçevelerinizi menüler gibi resimlerle çiziniz.
   * Tabloları iç içe tabloları kullanmayınız, sürekli yenisini oluşturun.
   * Tabloların boyutlarını mutlaka yüzde (%) cinsinden belirleyin, tarayıcı çözünürlüğü büyükdükçe varsın büyüsüsün.

3- Sitenizde Çerçevler kullanınız.
   * Ana sayfanızda include ve direk gösterim yerine cerçevelerle sayfaları çağırın.
   * Başka sitelerden göstereceğiniz içerikleri çerçevelerle gösterin ki o siteler açılmadan siteniz açılmasın.
   * Çeçevelerinize tarayıcı notu eklemeyin, tarayıcı desteklemiyorsa destekleyene geçsinler.
   * Mümkünse birden fazla çerçeveyi iç içe yuvalayınki, daha pratik olsun.

4- Metin ve linklerinizi olabildiğince süslü yapın.
   * Linklerinizi mutlaka java scriptlerle süslendirin, css değilde özellikle javascript kullanın.
   * Link ve metin başlıklarını resim olarak oluşturu ki size özel olsun.
   * Sitenizde mümkün olduğu kadar fazla yazı karakteri olsun, farklılık yaratın.

5- Sayaç, döviz kuru, hava durumu gibi ücretsiz web araçlarından yararlanın.
   * Kendiniz için yerel bir sayaç oluşturmanıza ne gerek var, piyasada mevcutlardan yaralanın.
   * Özellikle yavaş açılan sitelerden döviz kuru bilgisi alın, böylelikle siteniz yavaş ve hazmederek   açılarak kullanıcıyı etkiler.

6- Sış kodlu reklamlar alıp sitenizin ana sayfasına bolca yerleştirin.
   * Reklam resimlerini ve animasyonlarını sakın kendi sitenize yerleştirerek sitenize yük yapmayın.
   * Küçük banner ler yerine büyük gösterişli reklam animasyonları yerleştirin.

7- Anasayfanızın genişliği yüzde (%) cinsinden tanımlayıp büyüyüp küçülmesini sağlayınki her tarayıcı boyutuna uysun.
   * Sabit genişlikli sitelerden kaçınız.
   * Tasarımınızı mutlaka 1024*768 den daha büyük tarayıcılar için hazırlayın, Çünkü şuanda kullanıcıların %41i 800*600 çözünürlük, %39u 1024*768 çözünürlük, %15 i 1200*860 çüzünürlük ve kalanıda   600*400   kullanmaktadır. Bu durumda geleceği düşünmeniz en iyisidir.

8- Sitelerinizde mutlaka menüleri flash formatında animasyonlu alarak hazırlayın.
   * Görsellik önemlidir, en az 1 mb boyutunda bir animasyonuz olsun ki farkınız olsun.
   * Ana sayfanız bir intro da olabilir.

9- Ana sayfanızın boyutu standartların üzerinde olsun ki farklık yaratasınız.
   * Ana sayfanızın tüm eklentileri dahil boyutu 100KB den fazla   en az 500KB olsun,   çabuk yüklenmese bile yüklendiğinde ağırlığını hissettirecektir.
   * Sayfanızın kaynak koduna bakıldığında ne kadar çok ve uzun olduğu görülmelidir. Bu işinizi ne kadar ciddiye aldığınızı ve ne kadar çok veri olduğunun kanıtıdır.

10- Sitenizin güncelliği için otamatik refresh yaptıran bir js kodu yerleştirin.
   * Zira yeni bir haber girildiğinde sitede gezinmeyen, bir makaleye dalmış kişiyi uyandırabilirsiniz.
   * Sitenizi tarayıcısının deposunda tutan kullanıcıya da yarar sağlamış olursunuz.

11)- Zemin rengini büyük boyutlu bir manzara resmi olarak ayarlayın Ve resmi yavaş yavaş açılır olarak ayarlayın.
   * Eğer resminizin ilk görünen kısmı güzel ve ilgi çekici ise, ziyaretci açılana kadar beleyecektir.
   * Güzel manzara resimlerinin kullanıcıları rahatlatıp keyiflendireceğini unutmayın(psikolojik tasarım)


Programlamada(Asp);

1- Sabit alt menülerinizi veritabanına kaydedip, her sayfanın açılışında db den çağırın.
   * Bu şekilde çaok nadiren değiştirdiğin menüler, en nadir değişikliğinizde kullanıcaya yansıyacaktır.

2- İl, yıl, gibi koşullu opsiytonlara sahip açılır kutularınızda her opsiyonda sayfayı yenileyerek diğerini aktifleştirin.
   * Şimdilerde bu tür birbirine bağlı opsiyonlarada ajax gibi yeni teknolojilerin kullanılması, diğer opsiyonun çok hızlı değişmesi sonucunda kullanıcının değişimi gözden kaçırmasına neden olmakta, bu da opsiyonun çalışmadığı hissini uyandırmaktadır.

3- Veri tabanı bağlantılarınızı sürekli açık tutun.
   * Bağlantıyı gereksiz yere kapatıp açıp, tampon belleği boşaltacağınıza, açık tutarak tampondan yaralanın ki her lazım olduğunda kullanılsın.
   * Bağlatını açık tutulmasınin db yi her işlemde yorulmasını engeller.

4- Altenatif SQL(insert into, update....) komutları yerine klasik RecordSet leri kullanın.
   * Alternatif Sql kodlarının zararlı kodlarda sorun çıkarmasından kurtulursunuz, işlemin yavaşlaması sistemin çökmesinden iyidir.
   * Klasik recordset lerin kullanılması, gereksiz temizleme fonksiyonları yazmanızada gerek bırakmaz.

5- Bağlantı cümlelerinizin hepsinin ismini "RS" şeklinde açınız ve Conn Execute yapmayın.
   * Ne zaman neyin çağrılacağını unutsanız bile nasılsa hepsi RS olduğundan kolaylık sağlar.
   * Hepsinin Rs olması sistemide iyi çalışmaya zorlar, eğer hata vermezse sistem sırayla bütün rsleri dener ve hep faaliyette olur.

6- Command nesnesini kullanmayınız.
   * Connection   zaten command ı çağırıyor,   ne gerek var direk söylemeye, alıştığımız gibi devam etmekte hep fayda var.

7-   Cookie(Çerez)lerden oldukça çok yararlanın.
   * Gerkli bir çok bilgiyi cookiyelere yükleyip okutun, ama bilgileri kısa tutmayın çünkü kısa bir bilgi için boşa koda gerk yok.
   * Şifreleri çerezlerde saklayın, adam tekrar siteye girdiğinde hemen içeri alın, sizin ne kadar vefalı olduğunuzu görsün.

8- Veritabanı ile sürekli temas halinde olun.
   * Bütün işlemleri veritabanından yapın, kontrol sadece sizde olsun.
   * Veritabanına devamlı bağlanmaktan çekinmeyin, zira ne işe yara ki...

9-   Sorgularınızda   " * " kullanın.
   * Bu işaret herşeyi seçminizi sağlar, ve tüm tabloyu her zaman hazır tutar.
   * Sütünları tek tek seçerken yapacağınız yanlışları önler.
   * Sorguya güven duygusu aşılar.

10-   Tabloları birletirip sorunlar yaşayacağınıza ayrı ayrı ve iç içe sorgular kullanın.
   * "Join, union,..."   gibi kodları kullamayın. Karışık şeyler hep kötüdür.
   * Eğer ille de birleştirme yapacaksanız, veritabanındaki bütün sütünları şeçinki lazım olduğunda işe yarasın.

11- "For i   ...... next "   yerine   "Do While Not Records.EOF" kodunu kullanın.
   * Bu sayede devamlı sona gidip gitmediğini kotrol edersiniz ve işrten emin olursunuz.

12- Online kişi sayısını, sessionlarla değilde veritabanına kaydedip okutun.
   * Bu sayede işinizi garantiye almış olursunuz

13- Her sayfada aynı fonsiyonu yeniden yazınız. İnclude yapmayınız.
   * Yeniden yazmanız, sizin kodlamayı geliştirmenizi sağlayacak ve kodlamanızı görenlerde, "adam erinmeden yazmış helal olsun" imajını uyandıracaktır.

14- Son olarak; sitenizde bol bol java script kullanın, mümkünse asp ve php den çok javascript yer alsın.
   * Javascript çok iyidir, özellikle ben çok severim, hatta bayılırım.


İşte bütün bunlara dikkat ettiğinizde, siteniz işte tam olacaktır. Zaten buraya yazmasamda, görsellik ve farklılık uğruna dikkat ediyor çoğu arkadaşımız. Yavaş,ağır ağır açılan, gösterişli bir site her zaman; zarif, hızlı ve nokta atışı bir siteden iyidir.... Bakın 2004 de ÖSYM nin sitesi yavaştı öss açıklandığında için de 1 milyon 700 bin hit aldı, 2005 de site alt yapısı değişti site hızlandı ama öss açıklandığında 1 milyon 50 bin hit aldı....   Olayın öğrenci sayısındaki azalış ve kullanıcılara hızın verdiği güven ile alakası yok....   
Bu yazı, farklı ve güvenli olmak için; sadelikten, zariflikten ve performantan uzaklaşan tüm Tasarım & Programcı lara armağan olsuın.... );


Murat bozkurt (gencnokta)
24-11-2006